Aktywny zestaw estradowy typu soundbar dla odtwarzania muzyki w szerszym gronie

Taki zestaw estradowy z legendarną marką Bose zakupiono na potrzeby występów artystycznych w Harry's Art&Cafe sopockiego hotelu Rezydent. Tam sprawdził się również bardzo dobrze na potrzeby odtwarzania muzyki z transmisji audycji radiowej Marcina Kydryńskiego. Cyfrową transmisję Trójki z przepustowością 192 kbps przetwarzał na sygnał analogowy dla zestawu prosty laptop optymalnie skonfigurowany do pracy z nadpróbkowaniem 192kHz /32 bity. W opisie tego zestawu można przeczytać:

Technologia głośników Bose® Spatial Dispersion™ powoduje równomierne rozłożenie dźwięku na scenie i wśród publiczności – nawet na skrajnych końcach obszaru odsłuchu. Właściwe ustawienie powoduje, że to muzyka,a nie dudnienia dociera do gości, którzy mogą spokojnie rozmawiać i nie przeszkadzają tym innym.

Oferta Bose z tym zestawem zamieszczona została również na stronie z nagłówkiem "Hi-Fi exklusive" z uzupełnieniem "Domowa rozrywka w perfekcyjnej formie". Trudno jednoznacznie stwierdzić, czy ten produkt mieści się w tego typu ofercie, ale w tej kategorii jego cena wygląda z pewnością bardziej przystępnie. Wartość tego zestawu potwierdziła się także w trudnym akustycznie lokalu Harry's Art&Cafe, by dla większego grona słuchaczy odtwarzać tam Muzykę Świata, którą Marcin Kydryński prezentuje w polskim eterze od ponad 30 lat. W tym dużym lokalu kawiarni z nagimi ścianami betonowymi był bardzo silny pogłos, co bardzo utrudnia odtwarzanie muzyki. Mimo to z tego zestawu estradowego muzyka była dobrze słyszalna w całym lokalu. Takie możliwości zestawu zapewnia opisane przez producenta rozwiązanie techniczne:

Technologia Spatial Dispersion™ wykorzystuje sześć małych przetworników zamontowanych pod precyzyjnie określonymi kątami w wąskiej, pionowej obudowie. Ta technologia, opatentowana przez firmę Bose, gwarantuje rozchodzenie się dźwięku w zakresie niemal 180 stopni w poziomie. Dźwięk pozostaje spójny nawet na krańcach zasięgu system. 
 

Zestaw Bose L1® Compact ma wejście z gniazdami chinch, więc podłączenie z laptopem było bardzo proste. Wystarczył ogólnie dostępny kabelek z mini jack i 2 wtykami chin.

Bardziej zaawansowany system PA oferuje Yamaha STAGEPAS 1K mkII z 5-kanałowym mikserem wyposażonym w cyfrowy reverb  i wzmacniaczami o łącznej mocy 1,1 kW, które mogą optymalnie wygenerować sygnał dla wysterowania 12 calowego basu i 10 przetworników 1,5".

 
10" głośnik niskotonowy z 2" cewką
4 neodymowevgłośniki wysokotonowe 
40Hz - 19kHz 
SPL: 120dB
250W RMS, 350W szczyt, 1000W max.
Wzmacniacz: klasa D
Połączenia: chinch, combi (XLR i gniazdo 1/4"), Bluetooth
 
W kawiarence hotelu Rezydent Bose L1® Compact podłączony został z laptopem w nieco nerwowej atmosferze. Rozważane było do ostatniej chwili podłączenie jedynie małego zestawu na antresoli. Ostatecznie użyty został jednak zestaw estradowy piętro niżej. Odtwarzanie muzyki z niego tak dobrze się sprawdziło w całym tym lokalu z trudną akustyką, że całkowicie przeoczony został istotny fakt, że ten zestaw ma tylko dźwięk mono. Wydawało się, że rozwiązanie Bose Spatial Dispersion powiela koncepcję soundbar w ofercie RTV, na temat których publikowane są bardzo uproszczone definicje:

Soundbar, czyli charakterystyczny podłużny głośnik, to urządzenie, które zdobyło w ostatnich latach dużą popularność jako skuteczny sposób na poprawę jakości dźwięku z telewizora. Alternatywą dla soundbara mogą być jednak równie „sprytne” głośniki aktywne, czyli urządzenia, które wyglądają jak tradycyjne kolumny głośnikowe, ale posiadają wbudowany wzmacniacz – dzięki czemu unikamy plątaniny przewodów i zbyt wielu komponentów w systemie. 

Wikipedia opisuje to już nieco ambitniej

Soundbar – przystawka umieszczana najczęściej nad lub pod ekranem telewizora. Dokładniej jest to zintegrowany system audio, niewymagający od użytkownika żadnej wiedzy na temat planowania rozmieszczenia elementów nagłośnienia. Zajmuje on zdecydowanie mniej miejsca niż pełny zestaw kina domowego. Soundbary możemy podzielić na dwa rodzaje. Pierwszy z nich to soundbary proste, zaś drugie to soundbary zagięte dedykowane do telewizorów z wygiętym ekranem.

 Wewnątrz urządzenia wbudowanych jest od 2 do 12 głośników o różnym położeniu i kącie nachylenia, co pozwala nie tylko na osiągnięcie czystego i wyraźnego dźwięku, ale także w niektórych urządzeniach na uzyskanie imitacji dźwięku przestrzennego. Przykładem takiego soundbaru jest Yamaha YAS-201. Funkcjonalność dodatkowo rozszerzona jest o możliwość sterowania soundbarem za pomocą telefonu (smartfona), tabletu a nawet komputera. Soundbary projektowane są tak, aby przy maksymalnej funkcjonalności zachować prostotę obsługi. Do podłączenia urządzenia nie jest wymaga specjalistyczna wiedza. Znaczna większość urządzeń dostępnych na rynku wymaga jedynie podłączenia interfejsu HDMI (bądź wejścia optycznego). Całość współpracuje z systemem 2.1, 5.1 oraz 7.1. 

 Oprócz podziału soundbarów na proste i zagięte, możemy również wyodrębnić te z wbudowanym głośnikiem niskotonowym, subwooferem wolnostojącym oraz na te pozbawione głośnika basowego. Najgłębszy bas uzyskać można z subwoofera wolnostojącego, bowiem rozmiar głośnika nie jest ograniczony przez wymiary soundbaru. Subwoofer może być bezprzewodowy lub podłączany za pomocą specjalnego przewodu. 

 Najczęściej spotykanymi systemami poprawiającymi jakość dźwięku wydobywającego się z soundbaru Virtual Surround Sound, który odpowiada za imitowanie dźwięku surround, Crystal Amplifier Plus odpowiadający za generowanie krystalicznie czystego dźwięku oraz dodatkowo możliwość regulacji tonów wysokich i niskich i korektor dźwięku. 

 Większość urządzeń typu soundbar charakteryzuje się estetycznym i nowoczesnym wyglądem.

Zasugerowanie się, że Bose Spatial Dispersion to oferta stereofoniczna nie było przypadkowe. Ta marka kojarzy się od lat ze stosowaniem 18 szerokopasmowych przetworników elektroakustycznych dla stereofonicznej prezentacji muzyki na estradzie i w domu.

W latach 1968 - 2016 sprzedawano na bazie modelu 901 głośniki w obudowach odpornych na trudy w transporcie estradowego systemu PA i eleganckich dla domowego hi-fi. Na temat domowej wersji można w polskojęzycznym artykule przeczytać m.in.

Dzięki pięciokątnej obudowie, w której osiem z dziewięciu identycznych, 4-calowych, pełnozakresowych przetworników skierowano w stronę odbijającej dźwięk ściany za głośnikiem, projektant Amar Bose dążył do naśladowania sposobu, w jaki słyszymy w salach koncertowych i nadania brzmieniu gigantycznej sceny dźwiękowej i realizmu przestrzennego, który był niezrównany.

W stereofonicznym zestawie hi-fi był specjalny equalizer spłaszczający charakterystykę basów, które w niekontrolowany sposób wzmacniane były przez odbicia dźwięku i podobnie potrzebne było również skompensowanie strat z wysokimi częstotliwościami.

Na mniejsze estrady popularnym rozwiązaniem z systemem nagłośnienia PA był przez wiele lat jeszcze bardziej praktyczny model Bose 802. Popularność zyskał zestaw stereofoniczny, gdzie 2 takie głośniki miały w sumie aż 16 szerokopasmowych przetworników 4,5 cala. Zapewniało to muzykom efektywne nagłośnienie z estrady dla publiczności w nawet całkiem sporym lokalu.

 

Wieloletnia praktyka z głośnikami 901 i 802 jest nadal przydatna dla bardzo zaawansowanych systemów nagłośnienia dużych scen. Wiele głośników podłączonych zostaje pod różnym kątem, by zapewnić optymalne pokrycie dźwiękiem dużej powierzchni z publicznością.

 

 

Natomiast współczesny zestaw estradowy typu soundbar nawiązuje do konstrukcji sprzedawanego w latach 1986-94 dwudrożnego głośnika hi-fi Bose 601 z 4 przetwornikami elektroakustycznymi dla wyższych rejestrów, które rozmieszczone były pod różnym kątem.
 

Tego typu głośniki produkowano w Szwecji już w latach 70 i nazywano je ortoakustycznymi. Miały duńskie przetworniki Peerless i w najbardziej zaawansowanym modelu OA 2212 było to: 12 szt MT 24 HFC i cztery SC 165. Rozmieszczenie 4 takich głośników w domu umożliwiało fantastyczne odtwarzanie muzyki z nagrań kwadrofonicznych.


Ortoakustyczna oferta w wersji mono pojawiła się już na początku lat 50. Oferowano wówczas z lampami elektronowymi aktywny zestaw dla domu i studia. Użyto w tej konstrukcji przetwornik Philips 9710 AM oraz 4 szt. Peerless MT20HFC i 10 calowy bas tej samej marki.

Współczesny Bose LS1 Concept ma jak ta szwedzka konstrukcja z lat 50 wbudowany wzmacniacz i kilka przetworników wysoko tonowych. Oferowany jest jednak bardziej wydajny wzmacniacz tranzystorowy i inna koncepcja z akustyką. LS 1 ogranicza w kontrolowany sposób wpływ akustyki pomieszczenia. Wcześniej szwedzkie i amerykańskie konstrukcje miały ją dodatkowo zagospodarować.


Jeszcze inna koncepcja kontroli akustycznej pojawiła się pod koniec lat 70 ze szwajcarskim ReVox BX 4100. Miał 8 przetworników dla średnich częstotliwości oraz tylko po jednym dla niskich i wysokich. Trójdrożna zwrotnica ustawiała dla tych 8 przetworników pasmo 600 Hz - 4 kHz. To rozwiązanie powstało na potrzeby odtwarzania muzyki w profesjonalnie wytłumionym studio. To pokrywało się także z niemiecką definicją pomiaru "jakości" oferty z głośnikami, co znajduje nadal szerokie zastosowanie w marketingu dla klientów zainteresowanych zakupem droższych produktów.

Wikipedia podaje w j. ang., że soundbar pojawił się dopiero w 1998 roku:

Altec Lansing introduced a multichannel soundbar in 1998 called the Voice Of The Digital Theatre or the ADA106. It was a powered speaker system that offered stereo, Dolby Pro-Logic and AC3 surround sound from the soundbar and a separate subwoofer. The soundbar housed four 3″ full range drivers and two 1″ tweeters while the subwoofer housed one 8″ dual voice coil driver. It used Altec Lansing’s side-firing technology and algorithms to provide surround sound from the sides, rear and front. This configuration eliminated the wiring of separate speakers and the space they would require.

Amerykański JBL zaoferował już w 1957 roku z nazwą Paragon pasywny soundbar, który na zdjęciu powyżej prezentuje urodzony w Chicago syn warszawskiego krawca, czyli król swingu Benjamin David „Benny” Goodman. Na temat cen tego głośnika jest słusznie podane w Wikipedii i podobnie o wzmacniaczu SE408, ale błędnie o stereo, bo pojawiło się nieco później, jako modyfikacja na nowe potrzeby rynku.

The JBL D44000 Paragon is a one-piece stereo loudspeaker created by JBL that was introduced in 1957 and discontinued in 1983; its production run was the longest of any JBL speaker. At its launch, the Paragon was the most expensive domestic loudspeaker on the market

Early 1960s – SE408S power amplifier launched, and available for integration with Paragon as powered speakers (removed by the 1970s). 

Modyfikacja tej konstrukcji na potrzeby stereo i oferta ze wzmacniaczem czyni tą amerykańską ofertę w jeszcze szerszym zakresie protoplastą współczesnych soundbar. Nie dziwi przez to, że soundbar jest silnie reklamowany z marką JBL, której właścicielem jest teraz koreański Samsung

Szwedzka konstrukcja z aktywnym głośnikiem nie pojawiła się nigdy w wersji stereo. W zamian zaoferowano pasywne głośniki ortoakustyczne, co w znaczącym stopniu było spowodowane pojawieniem się analogowej kwadrofonii, gdzie w odróżnieniu od cyfrowych systemów wielokanałowych soundbar się nie sprawdzi. Jednak paradoksalnie oferta soundbar stała się popularna na potrzeby nagrań wielokanałowych. 

Całkowicie realne wydawało się przez to, że współczesna oferta Bose na estradę, która przypomina soundbar, jest stereofoniczna. Bose, Yamaha i nawet ten za 1375 zł. mają wbudowane DSP, czyli konstrukcja obsługuje już technologie cyfrowe. Kolejną funkcją DSP może być w nich konfiguracja sygnału stereofonicznego na potrzeby rozwiązania typu soundbar.

Komentarze

Audiofil PC pisze…
Ten ciekawy artykuł o Bose rozpoczyna się: "Recenzja Juliana Hirscha na temat głośnika Bose 901 w 1968 roku pomogła rozpocząć jedną z największych i najdłużej trwających audiofilskich debat. Być może nie ma pojedynczego produktu we współczesnej historii audio, który wygenerowałby więcej pochwał, drwin lub czystych kontrowersji niż głośnik Bose 901." https://tomasrosprim.com/pl/wsteczny-czwartek/
Audiofil PC pisze…
Ciekawym rozwiązaniem jest także dwudrożny ReVox 350, gdzie zwrotnica dzieli pasmo poniżej 3,5 kHz do 4 przetworników https://www.hifiengine.com/manual_library/revox/bx350.shtml
Audiofil PC pisze…
Jest również ciekawy artykuł w j. ang. http://noaudiophile.com/Bose_901/
Audiofil PC pisze…
Teraz na ebay oferowany jest za ponad 140 tys. zł. plus wysyłka 500 Euro:

JBL Paragon - Całkowicie odnowiony - James Lansing Sound SE400SE - Doskonały

Popularne posty

51 tys za polski zestaw dla odtwarzania winylu

Odtwarzacz winylu i szalaku dla cyfrowego zapisu

Analogowo ze streamingu do nowoczesnego zestawu Unitry

Atutem dla muzyki z PC jest jego otwarta struktura

Analogowe radio FM jest od dawna cyfrowe

Audycja radiowa pozostaje dla muzyki po zmianie w podcast

Anni-Frid Lyngstad solowo z winylu i CD na PC

34 000 PLN za zestaw do odtwarzania winylu

Audio w PC wymaga nieco uwagi przy kompletowaniu z oferty RTV

Audio dla domu w zestawie z PC, czy z telefonem?