Nowe sterowniki dla Windows i precyzyjnego przetwarzania z PC zapisu cyfrowego na analogowy

 .

Sterownik 10.0.26100.4484 dla obsługi dźwięku z wysoką rozdzielczością zainstalował się przy aktualizacjach 24H2 Windows 11 w PC Hewlett Packard z CPU AMD Ryzen 24H25700U. Pojawił się również 31.03.2024 dla głośnika oraz słuchawek nowy sterownik systemowy 10.0.261000.1. Oba mogą być już efektem powołania grupy doradczej ds. ekosystemu x86 (x86 Ecosystem Advisory Group). Na jej temat jest szerzej pt  AMD i Intel razem to jeszcze lepsze konfiguracje PC4uMusic 

  

Podobnie może być z systemowym sterownikiem 10.0.26100.3624 z 22 marca 2025 dla wbudowanego na płycie głównej procesora dźwięku Raltek, który ma w tym przypadku sprzętowe ograniczenie do 24bit/48kHz. Zastąpił zainstalowany wcześniej sterownik producenta 6.0.9689.1 z 28.05.2024. Można z obydwoma uzyskać z Windows Audio Session Application Programming Interface lepszą precyzję przy odtwarzaniu muzyki z nagrań zapisanych cyfrowo, co w programie AIMP zapewnia konkretnie nadpróbkowanie 32 bit float

Microsoft oferuje w sterowniku dla procesora dźwięku softwarową wirtualizację dla słuchawek, lecz jeżeli są dobrej klasy, to wyłączeniem wszystkich ulepszeń pozwala wierniej odtwarzać muzykę. Niebawem mogą się jednak pojawić ciekawsze opcje dla ustawień z procesorem dźwięku, które powstaną z myślą o nowym formacie nagrywania i odtwarzania dźwięku 3D. Jego temat poruszony pt  2025 i Consumer Electronics Show to historyczna inauguracja Eclipsa Audio 

Systemowy sterownik dla procesora dźwięku ma również funkcję korekty kompensującej charakterystykę pomieszczenia i głośników. Jest ona pomocna nawet z wbudowanymi w PC głośniczkami, ale nie należy oczywiście spodziewać się, że zapewnią one pełny dźwięk. Ta funkcja mogła być bardziej przydatna dla aktywnych głośników lub tradycyjnego zestawu stereofonicznego w domu podłączonych do PC analogowo, ale tego nie obsługuje wyjście słuchawkowe. Są do tego dostępne na rynku programy komercyjne.

Realtek 18.02.2025 udostępnił także sterownik 6.0.9800.1, który bardzo dobrze sprawdza się  z Windows 10 w PC ze starszym CPU Advanced Micro Devices, lecz nie instaluje się w laptopie, który ma Intel Core i5. 

Niemniej WASAPI  możne już od dawna w wybranych PC nawet typu laptop z CPU od AMD i Intel zapewnić bez dodatkowych kosztów bardzo precyzyjne przetwarzanie cyfrowo-analogowe z nadpróbkowaniem 32 bit fload/192 kHz, co w ofertach RTV dostępne jest z drogim sprzętem.

W PC z CPU od AMD pracującym optymalnie z 4,8 GHz i połową tego dla RAM zainstalował się sterownik 10.0.1941.4957 z 18 września 2024 dla obsługi HD Audio i 10.0.19041.1 aż z 6.12.2019 dla obsługi głośnika i słuchawek. Ta konfiguracja była ściśle dostosowana do studyjnego standardu próbkowania nagrań 48 kHz. Precyzyjnie dobraną wielokrotnością tego standardu jest przy odtwarzaniu muzyki przetwarzanie D/A z nadpróbkowaniem 32bit float/192 kHz. Na rynku RTV oferowany jest także standard próbkowania 384 kHz, lecz jest bardzo rzadko jest obsługiwany w pełnym torze sygnału z dźwiękiem. W tym temacie jest wpis pt 384 kHz w ofercie RTV bywa wiarygodne nieco inaczej 

 

Nowy sterownik Realtek pozwolił, by muzyka była jeszcze wierniej odtwarzana z PC, gdzie płyta główna ma odseparowaną galwanicznie sekcja audio z wysokiej klasy podzespołami elektronicznymi. Procesor dźwięku ALC 898 zapewnił tu wysoką dynamikę SNR 110dB (A-weight). Ciekawe były tu również testy z ustawieniem CPU dla 3 072 MHz dla optymalnej pracy ze High-resolution audio, ale w praktyce niewiele już więcej dawały. Natomiast testy z takiego typu płytą od tego samego producenta, ale z CPU Intel i procesorem dźwięku Crative Labs wykazały, że ta oferta była mniej atrakcyjna dla wiernego odtwarzania muzyki, bo nie było jeszcze do niej stosownych sterowników.

Ze sterownikiem od producenta montowanych najczęściej na płytach głównych procesorów dźwięku dostępne są od lat ustawienia stosownie do rozstawienia głośników w pomieszczeniu, co można określić manualnie z precyzją do3 setnych metra i nie wymaga korzystania z mikrofonu pomiarowego. Jest to szczególnie praktyczne przy ustawieniach, które nie mają być tylko dla jednego słuchacza.

Natomiast w laptopie z Core i5 pojawił się nowszy sterownik 10.0.19041.5794 z 7 kwietnia 2025 dla obsługi HD Audio, który działa wydajnie z systemowym 10.0.19041.3636 z 19.10.2023 dla wbudowanego procesora dźwięku. Ten sterownik HD Audio może się również dobrze sprawdzić z zewnętrznym DAC podłączonym cyfrowo, lecz w tych podłączonych przez USB niejednokrotnie deklarowana jest praca z 384 kHz, co nie zawsze jest zgodne z prawdą. Często jest tylko informacją o obsłudze sygnału z takim próbkowaniem, a generalnie szyna USB ma również ograniczenia dla swobodnego przesyłu danych ze standardem Hi-Res. 

Cyfrowe połączenie zewnętrznego DAC przez High Definition Multimedia Interface nie zawsze się również sprawdza, bo wyjście jest powiązane z zainstalowanym w PC układem graficznym i sterowniki bywają często archaiczne. Wcześniej były częściej aktualizowane dla NVIDIA, a dla AMD rzadziej i podobnie było dla układów Intel. 

Miejmy nadzieję zmienia się to w ramach współpracy (x86 Ecosystem Advisory Group), chociaż występują jakieś problemy techniczne i dlatego nadal najbardziej pożądany wydaje się nowy sterownik systemowy od Microsoft.

 

W ustawieniach systemowego sterownika Microsoft jest opcja pozwalająca na automatyczne skalibrowanie sygnału stosownie do rozmieszczonych w pomieszczeniu głośników, by zapewnić wierne odtwarzanie muzyki. Niestety to nie działa w PC, które mają wyprowadzenie analogowego sygnały tylko przez stereofoniczne wyjście dla słuchawek, ale  z cyfrowym przez HDMI i USB są przecież zupełnie inne założenia. 

Niestety podłączenie bezprzewodowe do telewizora nawet z Windows 11 w najświeższej wersji 24H2 ma sterownik z 21 czerwca 2006, który nie obsługuje kalibrowania, ale na szczęście z AIMP można uzyskać przetwarzanie D/A z 32 float bit/48 kHz. 

 

Rozwiązanie z oddzielnym sterownikiem wirtualny zastosowano dla obsługi bardzo zaawansowanego programu komercyjnego, o którym jest szerzej w tekście pt Akustyczne skalibrowanie z Dirac i Microsoft Audio Home Theater Effect. Działa zawsze przy podłączeniu z zestawami RTV, z którymi jest oferowany, co nie znaczy jednak, że cyfrowe połączenie ma zapewnioną najwyższą precyzję przetwarzania D/A.

Podobna sytuacja miała miejsce podczas testów rewelacyjnej konstrukcji fińskich monitorów studyjnych Genelec. W pomieszczeniu demonstracyjnym u polskiego przedstawiciela idealnie zaprezentowano zalety tej konstrukcji, ale dostarczony w tym celu sygnał nie miał odpowiedniej precyzji przetwarzania D/A.

 

Ciekawe możliwości dla słuchania muzyki z laptopem dają oferty w sklepach muzycznych z monitorkami studyjnymi i zestawem pomiarowym. Niecałe 4 tys zł. kosztuje np pakiet wraz dostawą do domu pary aktywnych Tannoy Gold 5 ze współosiowym przetwornikiem elektroakustycznym. Program można pobrać do testu przez 21 dni

Benjamin's Psychoacoustic Lab testuje oraz wdraża na bieżąco możliwości optymalnego odtwarzania muzyki z nowymi rozwiązaniami technologicznymi, a w szczególności z wykorzystaniem potencjału obliczeniowego i otwartej struktury PC.

 
 Wieleojęzyczny profil PC4uMusic na Facebook>>>