Cyfrowa korekcja RIAA dla nagrań z winylu

 

Funkcja EQ w bezpłatnym AIMP dobrze się sprawdzi przy odtwarzaniu nagrań z winylu, które zostały zapisane cyfrowo bez analogowego przetworzenia z korekcją RIAA. Adekwatne ustawienie krzywej ułatwia wizualne jej odwzorowanie. Na ilustracji widać, że maksymalnie jest +/-15 dB, a potrzebne jest nieco więcej. To jest ograniczenie, ale w praktyce to działa. Drobne podbicie najwyższych tonów jest znacznie łagodniejszym zniekształceniem od przekłamań fazowych w analogowych filtrach.

Krzywa RIAA nie jest nigdy idealnie egzekwowana. Chodzi o sukcesywne i równomierne wzmacniane do 20 dB dla pasma 50-500 Hz i podobne zmniejszane 2-20 kHz. Wzrost wzmocnienia jest wyłączony dla 20-50 Hz, by ograniczyć przekłamania, które powodują niedoskonałości mechanizmu gramofonowego. 

Funkcja filtra opisana jest wzorem z wartościami: t1-75; t2-318; t3-3180µS. W udoskonalonej korekcji RIAA/IEC jest jeszcze 7950µs, by w większym stopniu ograniczyć wpływ zakłóceń z napędu gramofonowego. Wprowadzenie kolejnego filtra zwiększa jednak przekłamania fazowe w całym paśmie i praktyczniej było nie korzystać z tego nowszego standardu.

Większą precyzję z ustawieniami w AIMP może zapewnić wtyczka DSP. Wikipedia wyjaśnia: Wtyczka (ang. plug-in, add-on), rozszerzenie (ang. extension) – dodatkowy moduł do programu komputerowego, który rozszerza możliwości produktu wyjściowego. Podaje także: Cyfrowe przetwarzanie sygnałów, CPS (ang. Digital Signal Processing, DSP) – dziedzina nauki i techniki zajmująca się sygnałami cyfrowymi i metodami ich przetwarzania. W AIMP dziłają dodatkowo wtyczki popularnego kiedyś dla WinAimp

W wersji rozwojowej AIMP pojawiła się również obsługa wtyczek Virtual Studio Technology, które powstają na potrzeby pracy w studio. W tym standardzie była również wtyczka RIAA od Vacuumsound, ale ta firma sprzedaje teraz wyłącznie domowy sprzęt audio.

O tej niemieckiej wtyczce dostępny jest nadal filmik na YouTube, który niewiele jednak podpowiada w tym temacie. Wygląda na to, że chodzi tu o predefiniowane ustawienia z EQ.

Korzystanie  z filtra RIAA w edytorze GoldWave jest również użyciem jednego z predefiniowanych ustawień funkcji EQ. Pozwala przy obróbce cyfrowego nagrania zapisać je już ze skorygowaniem, co jest praktyczne, ale dla kolekcjonerów takie permanentne rozwiązanie jest często niewysterczające, bo zawsze jest szansa, że pojawi się możliwość jeszcze bardziej precyzyjnej korekty, więc warto pozostać jak najbliżej oryginału.


Ambitni mają w GoldWave do dyspozycji funkcję parametric equalizer, która pozwala zwiększyć precyzję z ustawieniami  i zejść do - 24 dB. Posiadając właściwą wiedzę można obliczyć korekcje wynikające z różnic ze sprzętem i nagraniami, by wprowadzić to stosownie w oprogramowaniu funkcjonującym za EQ.


Wikipedia nie rozpieszcza informacją o tradycyjnym EQ, który nazywany jest korektore graficznym. Szerzej poruszone zostało to w anglojęzycznym haśle Equalization (audio). Jest tam również wyjaśnienie dla parametric equalizer, czyli korektora parametrycznego. To wielopasmowe korektory o zmiennej charakterystyce, które pozwalają użytkownikom kontrolować trzy podstawowe parametry: amplitudę, częstotliwość środkową i szerokość pasma. Można kontrolować amplitudę każdego pasma, przesuwać częstotliwość środkową, a szerokość pasma (która jest odwrotnie proporcjonalna do „Q”) można poszerzać lub zawężać. Korektory parametryczne umożliwiają znacznie bardziej precyzyjną regulację dźwięku niż inne korektory i są powszechnie stosowane w nagrywaniu dźwięku i wzmacnianiu dźwięku na żywo. 

Korekcja dla winylu ma nazwę związaną z instytucją Recording Industry Association of America, ale wcześniej były inne standardy dla płyt, które można właściwie uwzględnić z EQ. W popularnym oprogramowaniu niemieckim do kopiowania nagrań sprzedawanych na analogowych nośnikach jest z pomocą prostej funkcji korektora graficznego oferowana szeroka gama gotowych ustawień korekcji, które obsługują również te dla taśm magnetofonowych.

30 ips,
76 cm/s
IEC2
AES
(1981) current standard 17.5 μs
30 ips,
76 cm/s
CCIR
IEC1
DIN
(1953–1966)
(1968)
(1962)
35 μs
15 ips.
38 cm/s
IEC1
CCIR
DIN
BS
(1968) current standard
(1953)
(1962)
35 μs
15 ips.
38 cm/s
NAB
EIA
(1953) current standard
1963
3180 μs 50 μs
7½ ips,
19 cm/s
IEC1
DIN(studio)
CCIR
(1968) current standard
1965
1966
70 μs
7½ ips,
19 cm/s
IEC 2
NAB
DIN(home)
EIA
RIAA
(1965) current Standard
(1966)
(1963)
(1968)
3180 μs 50 μs
7½ ips,
19 cm/s
Ampex (home)
EIA (proposed)
(1967) 50 μs
7½ ips,
19 cm/s
CCIR
IEC
DIN
BS
(up to 1966)
(up to 1968)
(up to 1965)
100 μs
3¾ ips
9.5 cm/s
IEC2
NAB
RIAA
(1968) current standard
(1965)
(1968)
3180 μs 90 μs
3¾ ips
9.5 cm/s
DIN (1962) 3180 μs 120 μs
3¾ ips
9.5 cm/s
DIN (1955–1961) 200 μs
3¾ ips
9.5 cm/s
Ampex (home)
EIA (proposed)
(1967) 100 μs
3¾ ips
9.5 cm/s
IEC (1962–1968) 3180 μs 140 μs
3¾ ips
9.5 cm/s
Ampex (1953–1958) 3180 μs 200 μs
17/8 ips
4.75 cm/s
IEC
DIN
(1971) current standard
(1971)
3180 μs 120 μs
17/8 ips
4.75 cm/s
IEC
DIN
RIAA
(1968–1971)
(1966–1971)
(1968)
1590 μs 120 μs
17/8 ips
4.75 cm/s
cassette
IEC Type I 1974 current standard 3180 μs 120 μs
17/8 ips
4.75 cm/s
cassette
DIN Type I (1968–1974) 1590 μs 120 μs
17/8 ips
4.75 cm/s
cassette
Type II and IV (1970) Current standard 3180 μs 70 μs
15/16 ips
2.38 cm/s
undefined      

Taśmy nagrywane były z wieloma z różnymi korekcjami, a w studiach nagrań najbardziej prestiżowa była ta od National Association of Broadcasters i przez to silnie kojarzona z wysokiej klasy magnetofonami szpulowymi. Były nie tylko od NAB różne standardy stosownie do szybkości przesuwu taśmy. Z czasem wszystko się ustabilizowało i pojawiły się standardy International Electrotechnical Commission, czyli Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej. Prawdopodobieństwo, że przy tak dużej różnorodność korzystający z niemieckiego programu będą wiedzieli z jaką korekcją nagrana została dana taśma na szpuli jest bardzo małe.


Ustawienia dla taśm są więc w Vinylstudio bardziej gadżetem, tym bardziej, że możliwość ominięcia korekcji jest w magnetofonach ekstremalnie rzadka, a to powoduje, że dostosowanie odtwarzanego sygnału nagranego z inną korekcją wymaga kalkulacji, której nie uwzględnia niemiecki program.


W złotej erze hi-fi zaoferowano w Hitach D 5500 M komputerowe rozwiązanie z zaawansowanym systemem automatycznego dostosowania sprzętu do taśmy, bo użytkownicy gubili się z handlowym oznaczeniami: Fe, CrO, FeCr, Metal. W tabeli powyżej widać, że w kasetach stosowano tylko powszechnie kojarzoną korektę 120 i 70 µs. Pierwsza była standardem dla kasety kompaktowej, a druga pojawiła się dla nowego rodzaju nośnika w niej. Każda kaseta miała mechaniczną identyfikację, by sprzęt był zawsze właściwie ustawiony. Oferta Hitachi dotyczyła nagrywania, by uzyskać zapis, który będzie prawidłowo odtwarzany przy ustawieniach zgodnych ze standardem dla danej kasety.

Więcej w tym temacie zgrywania winylu

Odtwarzacz winylu i szalaku dla cyfrowego zapisu 

Komentarze

  1. The HITACHI D-5500 was introduced in 1979. It was a sophisticated 2 motor deck featuring Hitachi's own Unitorque Direct Drive motor (0.028% WRMS wow and flutter) and their own "Close Gap" R&P heads in a 3 head configuration. The highlight of this deck was the ATRS (Automatic Tape Response System). The ATRS brain is a sophisticated microcomputer. Because there were hundreds of different tapes on the market, ATRS was designed to match bias and EQ settings to the precise characteristics of each one you use. Press the Test button while in record and in 20 seconds ATRS carries out six calibration functions. It also has three individual memories for the test results of the three tapes you use most frequently. For the ultimate in user comfort interface the Hitachi D-5500 features a full IC logic detachable control block that doubles as a wireless infrared remote unit. Soon after the release of the D-5500 it was introduced the D-5500M that added Metal tape compatibility.

    OdpowiedzUsuń
  2. Audio compact cassettes use magnetic tape of three major types which differ in fundamental magnetic properties, the level of bias applied during recording, and the optimal time constant of replay equalization. Specifications of each type were set in 1979 by the International Electrotechnical Commission (IEC): Type I (IEC I, 'ferric' or 'normal' tapes), Type II (IEC II, or 'chrome' tapes), Type III (IEC III, ferrichrome or ferrochrome), and Type IV (IEC IV, or 'metal' tapes). 'Type 0' was a non-standard designation for early compact cassettes that did not conform to IEC specification.

    https://en.wikipedia.org/wiki/Compact_Cassette_tape_types_and_formulations

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty

Odtwarzacz winylu i szalaku dla cyfrowego zapisu

51 tys za polski zestaw dla odtwarzania winylu

Analogowo ze streamingu do nowoczesnego zestawu Unitry

Atutem dla muzyki z PC jest jego otwarta struktura

Analogowe radio FM jest od dawna cyfrowe

Audycja radiowa pozostaje dla muzyki po zmianie w podcast

Anni-Frid Lyngstad solowo z winylu i CD na PC

34 000 PLN za zestaw do odtwarzania winylu

Audio dla domu w zestawie z PC, czy z telefonem?

Audio w PC wymaga nieco uwagi przy kompletowaniu z oferty RTV