8" Full Range w labiryncie akustycznym

Amerykański zestaw back-loaded horn do samodzielnego montażu z 8" przetwornikiem elektroakustycznym Fostex Full Range ma gniazdo dla bi-ampingu. Ono nie jest jednak potrzebne z oferowanym Fostex FE-206En. Ten full range EAC nie potrzebuje zwrotnicy, co eliminuje straty mocy ze wzmacniacza. To szerokopasmowy przetwornik z SPL 96 dB i w obudowie z labiryntem akustycznym świetnie zagospodaruje moc 30 watów z ekskluzywnego wzmacniacza lampowego, czy tranzystorowego, który pracuje w klasie A. Podana w specyfikacji tego przetwornika "moc muzyczna" 90 wat gwarantuje, że ryzyko jego przesterowania  jest dla świadomego użytkownika znikome. Kwestie związane z klasyfikacją wzmacniaczy poruszone są w tekście pt Ampery potrzebne do przetwarzania elektroakustycznego


Full Range można zastąpić przetwornikiem współosiowym. Wówczas warto jest skorzystać z gniazd bi-ampingu i zastosować rozwiązanie z aktywną zwrotnicą. Ten temat jest szerzej omówiony w tekście pt Aktywna zwrotnica cyfrowa za jedynie 110 Euro 

Obudowa Tapered Quarter-Wave Tube

Tego typu obudowę z labiryntem akustycznym łatwiej jest samodzielnie zaplanować i zrealizować niż back-loaded horn. Porównując ilustrację poniżej i tą z oferty na początku tekstu można stwierdzić, że obudowa w amerykańskim zestawie ma kilka trudnych do zamontowania pod precyzyjnym kątem ścianek, a ta druga tylko jedną. Kalkulator dla wyliczenia tej łatwiejszej konstrukcji dostępny jest w Internecie 

Taką konstrukcję miały odlewane w betonie obudowy szwedzkich głośników Rauna, które reklamowano z hasłem "Najgorsze co można zrobić z 6 desek to głośnik" i zostały szerzej wspomniane w poprzednim tekście. To hasło nie do końca odzwierciedlało zalety tej oferty. Liczba 6 sugeruje, że chodzi tylko o zewnętrzną obudowę, a największą zaletą szwedzkiej oferty były wykonane z betonu ścianki wewnętrzne. Niemniej obudowy z tego typu labiryntem akustycznym powstają najczęściej z desek. Najbardziej popularne jest użycie takiego labiryntu dla przetworników współosiowych lub full range, chociaż znajdują również zastosowanie z ambitnymi zestawami 2 drożnymi. Dużą zagadką jest więc, czemu w szwedzkiej ofercie nie pojawiły się odlewy z betonu dla przetwornika współosiowego.

Obudowy back-loaded horn z kątem prostym

W obudowie z labiryntem akustycznym ekstremalnie precyzyjny kąt przycięcia i sklejenia ścianek jest poważnym problemem. Fostex w specyfikacjach dla swoich przetworników pokazuje przez to konstrukcje, gdzie w zamian trzeba przyciąć znacznie więcej deseczek, ale zawsze tylko pod kątem 90°. Chociaż ich ilości jest większa, to taka obudowa jest znacznie mniejszym wyzwaniem. Podobna do klocków lego konstrukcja zapewnia także dużą stabilność, której wymaga obudowa z labiryntem akustycznym. Liczba deseczek przycinanych pod kątem 90° potrafi w zawiązku z tym być imponująca. 

Rysunek techniczny powyżej pokazuje, że mechaniczna stabilność labiryntu wewnątrz obudowy jest bardzo ważna. To można było zapewnić w betonowej konstrukcji. Nie dziwi przez to, że w tej drewnianej , która wygląda bardzo stabilnie, Fostex zaleca jeszcze wypełnienie piaskiem.

 

Na zdjęciu powyżej wyraźnie widać 3 poprzeczki wewnątrz obudowy, które są wstawione wzdłuż ścianek labiryntu akustycznego, by zwiększyć jego stabilność mechaniczną. Podobną rolę pełni tu konstrukcja na tylnej ściance, stanowiącej najdłuższy element tego labiryntu. Takie wzmocnienia pozwalają na użycie sklejki, której właściwości rezonansowe są tutaj korzystne, o ile dla labiryntu zapewniona zostanie optymalna stabilność,
 
Normalnie do obudowy z labiryntem używany jest twardszy materiał, by wyfrezować rowki w ściankach bocznych dla tych wewnętrznych, które muszą być zamontowane pod precyzyjnym kątem. W konstrukcji typu Tapered Quarter-Wave Tube jest to szczególnie wskazane, a ile nie jest to np odlew w betonie. Alternatywą dla takich rowków mogą być przyklejone wzdłuż ścinek labiryntu listewki z trójkątnym profilem, ale należy pamiętać, by to właściwie uwzględnić w kalkulacji labiryntu. Rowki są fabrycznie wyfrezowane w ściankach bocznych obudowy back-loaded horn w ofercie amerykańskiej, o której jest na wstępie tekstu.

Ograniczenia przetwornika Full Range można korygować z EQ

Korektory są stosowane już od dawna z systemami estradowymi. Pojawiły się także masowo wiele lat temu w ofertach RTV i ich nazwa equalizer jest powszechnie znana. Korekta z nimi niezależnie od stopnia zaawansowania takiego urządzenia uwzględnia również akustykę pomieszczenia. Inaczej jest z korektami, które wprowadzają producenci głośników hi-fi. Robione są na podstawie pomiarów w wytłumionych komorach. Pozwala to kupującemu porównać dostępne na rynku produkty. Prezentowane przez producentów pomiary nie odzwierciedlają jednak tego, co dane głośniki oferują u użytkownika.

Odtwarzając muzykę z PC jest możliwość bardzo precyzyjnego skorygowania sygnału, by zredukować ograniczenia w charakterystyce głośnika z uwzględnieniem wpływu akustyki konkretnego pomieszczenia. Uwzględnić można nawet korekty charakterystyki fazowej, na co uwaga zwracana jest głównie w głośnikach, które mają wiele przetworników. Może to jednak dotyczyć również przetwornika współosiowego. Ten temat został szerzej poruszony  w tekście pt Alternatywa korekty charakterystyki fazowej - phase respons

Na wykresie powyżej widoczne są ograniczenia japońskiego przetwornika szerokopasmowego, który jest oferowany w amerykańskim zestawie. Podobnie jest w przypadku pozostałych przetworników, które są tam polecane do tej obudowy, ale nieco droższe, a charakteryzuje je niższa impedancja dla sygnału w dolnym paśmie dźwięku: FF 225 WK, FE 207 NS, FE 206 NV2

Polecany jest również legendarny przetwornik Fostex FE - 208EƩ. W amerykańskiej ofercie jest z uwzględnionymi już korzystnymi modernizacjami i kosztuje ponad 250 dolarów. Zapewnia on jeszcze lepsze możliwości dla zagospodarowania mocy ze wzmacniacza lampowego lub tranzystorowego, który pracujące w klasie A. 

Głośniki z tym przetwornikiem powstają przez to również w bardzo zaawansowanych i precyzyjnie wykonanych obudowach. 

Na ilustracji powyżej widać, że kreatywność budujących z szerokopasmowymi przetwornikami Fostex jest chyba nieograniczona. 

Widoczny na zdjęciu powyżej wzmacniacz zamontowany w obudowie głośnika dla wysterowania 3 i pół calowego przetwornika full range może być inspiracją dla konstrukcji bardziej zaawansowanego modelu. Jest tam moduł z 2 x 50 Wat, który kosztuje ok 25 zł i może po zmostkowaniu dostarczyć nawet 100. To z nadwyżką wystarczy dla wysterowania 8 calowego przetwornika szerokopasmowego. Świadomy użytkownik wie oczywiście, że taka ilość watów nie ma na celu zdewastowanie cewki w EAC, a ma jedynie zapewnić wzmacniaczowi optymalny komfort pracy przy minimum przesterowaniu.

Są to inspiracje z projektu pokazanego na schemacie powyżej, ale dostarczą jedynie jego analogowej części. Przedstawione w nim funkcje cyfrowe mają bardzo poważne ograniczenia i są mało użyteczne dla wiernego odtwarzania muzyki. Zrealizowane zostały z ekstremalnie niskim budżetem, co jest w całości opisane na stronie prezentującej ten projekt

 

Taki prosty moduł lub jeszcze lepszy z podwójnym wzmacniaczem znajduje także zastosowanie wspomnianej tu już wcześniej koncepcji z przetwornikiem współosiowym i aktywna zwrotnicą za 110 Euro, którą można umieścić blisko PC. Rozdzielony już w niej sygnał można elegancko doprowadzić podwójnym kablem do oddzielnych wejść zamontowanych w obudowie wzmacniaczy. Widoczne na schemacie powyżej wejście IN-L, GND, IN-R, a na zdjęciu jako gniazda ze śrubkami można w relatywnie prosty sposób zmodyfikować na złącze XLR. Wówczas można doprowadzić sygnał tylko jednym kablem, ale z 2 żyłami i oplotem, jak jest to używane dla profesjonalnych mikrofonów. Wyeliminowanie wolnostojących wzmacniaczy hi-fi ułatwia także rozmieszczenie głośników w domu.


Natomiast oryginalna koncepcja aktywnego głośnika z 3 1/2 calowym przetwornikiem i modułem Bluetooth możne się przydać, by muzykę z własnego lub sieciowego serwera odtwarzać w kuchni lub sypialni korzystając z MusicCast Vinyl 500, o którym jest tekst pt Bezprzewodowy odtwarzacz winylu kosztuje ponad 3 tys. PLN


Jeszcze tańsze rozwiązanie z Bluetooth dla słuchania muzyki w kuchni i sypialni da szwedzka oferta Audio Pro, o której wspomniane jest w tekście pt Audio dla domu w zestawie z PC, czy z telefonem?


 Jest tutaj na blogu również tekst pt EAC w obudowie z labiryntem akustycznym

Komentarze

Popularne posty

Odtwarzacz winylu i szalaku dla cyfrowego zapisu

51 tys za polski zestaw dla odtwarzania winylu

Analogowo ze streamingu do nowoczesnego zestawu Unitry

Atutem dla muzyki z PC jest jego otwarta struktura

Analogowe radio FM jest od dawna cyfrowe

Audycja radiowa pozostaje dla muzyki po zmianie w podcast

Anni-Frid Lyngstad solowo z winylu i CD na PC

34 000 PLN za zestaw do odtwarzania winylu

Audio w PC wymaga nieco uwagi przy kompletowaniu z oferty RTV

Audio dla domu w zestawie z PC, czy z telefonem?